Fifteen years old lang ako, nasa high school nung tumulong-tulong sa sari-sari store ng bayaw ko. Maliit lang ang tindahan pero ok naman ang kita. Asin, asukal, mantika, bawang, posporo, at kung anu-ano pa ang mga paninda. Dahil na rin sa tulong nila sa pag-aaral ko, tumutulong din ako sa kanila sa pagbantay o pag-repack ng asukal, asin, bawang at kung anu-ano pa.Sa simula palang, dun na rin naka-pwesto ang mga batang nagtitinda ng mga powdered soybeans na tingi-tingi. Yun lang ang paninda nila at kahit papanu, kumukita din naman. Dala-dala ang mga metal containers pumu-pwesto silang nakaupo sa isang kanto naghihintay ng customer. At dahil sa ang pwesto namin ay mejo malamig, paborito nilang lugar ito. "Mga taga Mindanao daw ang mga yan", sabi ng ate ko. "Sa Mindanao nanggagaling ang soybeans at sila mismo na galing din dun ang taga-benta".Isa sa naging kaibigan ko si Jerry, taga Butuan City. Siguro, kasing-edad ko lang. Mestiso, medium built, matangkad at talagang may hitsura. Kung hindi lang sa mejo gusgusin at lumang mga suot nya, sasabihin mo talagang anak-mayaman dahil sa kinis ng balat lalo na ang mukha. May pagka-blonde ang buhok na mahaba, brown ang mata, matungis ang ilong at may mamumula-mulang labi na perpektong match naman sa mapuputi at pantay na mga ngipin. Kumbaga, flawless. Ang totoo daw, mayaman ang papa nya na half-Spanish ngunit bumagsak ang negosyo at nung mamatay, nabalot na sila sa kahirapan. Kaya imbes na mag-aral, nagbanat na siya ng buto kasama ang nanay at dalawa pa nyang kapatid na babae para makatawid sa pang araw-araw na kailangan.Sobrang aloof at introvert si Jerry, halos kagaya ko din. Ang kaibahan lang namin ay nakibo ako pag natapakan ang paa pero sya, tapakan mo man ang dalawang paa, hindi pa rin kikibo. Kikibo lang siguro yan kapag nabugbog-sarado, puno ng latay ang katawan at magtatanong, "Saan ba ang hospital?" - hehehe. Kumbaga, napakamahiyain at napakabait na bata.Dahil may hitsura, andaming nagka-crush - bakla, babae. Sa kanya, ang lalaki nababakla at ang tomboy ay naging babae ulit. Ganyan katindi ang ka-torpehan, este, kagwapuhan ni Jerry. Anlakas talaga ng appeal ng kumag. Kahit nga mga estudyante dadayo sa pwesto namin para magpa-cute lang sa kanya. At sya mismo ang nililigawan ng babae. Nanjan yung padalhan sya ng love letter, pagkain, card, at kung anu-ano pa. Kaso, napaka-torpe nga. Nasabi ko tuloy sa sarili ko, talagang patas ang gawa ng Diyos. Yung ibang hindi naman ka-gwapohan, napakalakas ng apog, este, loob pero hetong tao na sobrang guwapo naman, mejo gago, torpe, at heto psychotic pa yata. Nun ngang unang salta ko pa lang sa tindahan at nakita ko yan, hindi kami nagkikibu-an. Kahit sa harap lang ng tindahan ng bayaw ko sya naka-pwesto at magkaharap lang ang mga inuupuan namin. Kala ko talaga suplado. Tinginan lang kami nyan. Pag nakatingin ako sa kanya, yuyuko sya na kunyari hindi ako napansin. Kung sya naman ang titingin sa akin, syempre, di ko rin sya pinapansin. "Ano ka, hilo? Bakit, gwapo rin naman ako ah? Slight nga lang." patawa ko sa sarili. Actually, ako ang nahihirapan sa kalagayan nya na buong maghapong walang kausap, walang gustong kausapin, maliban na lang sa customer. Naka-upo lang, naka-tutok ang mata sa semento habang ang mga nagpapa-cute sa kanya ay parang mga langaw na umaali-aligid... Minsan tumatayo, dudukutin ang pera sa bulsa, bibilangin, tapos isisiksik ulit pabalik at uupo na naman. Minsan tatayo, mag-istretch... Minsan din nakayuko nalang at nag-iisip ng napakalalim na tagos yata sa kabilang kanto ng mundo... Hindi ko din alam kung nagdududa sya kung nagpapa-cute ako sa kanya, o sya ba itong nagpapa-cute sa akin dahil alam nyang inoobserbahan ko sya, hehe. Ang hirap! Mahirap talaga kapatid, pramis. Ako ang nato-torture, eh - hehe. At na-challenge ako dun ha?Yan ang drama ko pag wala akong ginagawa o walang customer, ang oobserbahan sya. Pag tumayo yan, alam ko na ang gagawin, either magbilang ng kita nya o mag stretch ng buto. Halos basahin ko nga rin ang isip nyan pag nakayuko ng ganyan at mag-isip ng malalim eh... "Magjajakol ba ako mamya o bukas nalang...?" hehe, di... dala lang ng ka-libugan ko.Sa katagalan kong obserba sa kanya na-analyze ko na mabait naman yata, mahiyain nga lang. At napansin ko rin na yung biglang kabig ng tingin nya pag nahuli ko ay parang gusto rin nyang makipag-kaibigan sa akin, di lang siguro alam kung paanu (Owww? Ganun? Baka ilusyon lang yan, hehehe). So, umaandar na ang pagkamanyakis, este "delicious-minded" ko. "Kaw ha, playing hard-to-get ka, tingnan natin kung makapalag ka pa dito sa gagawin ko" sabi ko sa sarili. So, naghanap ako ng paraan. Esep, esep, esep. "Ah, ganito, dadaan ako sa harap nya at ilalaglag ang dala-dala kong panyolitong itim (ehehehe)... Ah, hindi, kumita na yan e. Eto na lang..." Dahil sa minsan ay dumadaan sya sa corner ng tindahan namin pag pumupunta sa kabilang kanto, inisip ko na abangan nalang ang timing na yun. At isang beses nga, aktong dadaan na sya, dali-dali kong kinuha ang isang kilo ng asukal na naka-pack sa plastic, kunyari di ko sya nakita at binangga, sabay laglag sa asukal, "KA-BLAGGGG!" Sabog syempre ang asulkal at nagkalat sa semento. "Shittttt!" sabi kong ganun at tiningnan sya. Kitang-kita ko sa lumaki nyang mga mata ang pagkagulat at takot. Yumuko ako para kunyari linisin ang nagkalat na asukal. Yumuko din sya at nagkasalubong ang mga malalagkit tingin namin... hinawakan nya ang kamay ko, inamoy ang pabango ko sa katawan. At ang naibulong ko nalang sa kanya ay, "what happens next is up to you..."Hindi... commercial yan ng pabango sa TV. Nagugulo na naman tong kwento ko, eh. San na ba tayo? Ah, dun nga sa pagpulot ko sa nagkalat na asukal. Yun, pumutla ang mapupulang labi nya at halos hindi makapagsalita. Hindi na rin ako nagsalita, e syempre kasalanan nya (daw). Maya-maya tinulungan nya akong damputin ang mga asukal na kalat at nangingiming sabi, "Sorry ha, di ko sinasadya eh... bayaran ko na lang...""Wag na, ok lang. Pagagalitan lang naman ako ng ate ko nito e, tapos tatanggalan ng allowance sa buong taon o kaya'y di na papasukin ng school." Sabi ko sa kanyang pa-seryoso. Mejo nanginginig pa rin sya sa takot at binawi ko na lang ang sinabi. "HIndi! Joke lang. Wala yun, tol... Wag kang mag-alala, ok lang to." Sabay ngiti at offer ng milkshake, este, handshake. "Mike pala ang pangalan ko"Kahit tulala pa, tinanggap na rin nya ang kamay ko at pilit na ngumiti, "Jerry... Jerry Rodriguez."Wow, sister, este pare... heaven na heaven ang feeling nung makita ko ang ngiti ng hinayupak. Kaya pala nababaliw ang kung sinu-sino dito sa ganda ba naman ng lips, ngipin, at mata pag nakangiti. Talagang ma-mesmerize ka. "Jerry Rodriguez? Hanep! Artistang-artista ang dating a!" excited kong sagot sa kanya. "Kilala mo ba si Mike Rodriguez?" dugtong ko."Hindi e..." sagot naman nyang nangingimi pa rin. "Sino ba yun?""Ah... Si Mike, ako yun. At si Rodriguez naman... ikaw yun!" sabi kong nakangiti. Napatawa sya at siguro napansin na rin na hindi ako galit, "Sige Mike tulungan na kitang linisin tong kalat ng asukal sa semento." "Hindi... ok lang. Ako na ang maglinis dito.""Hindi... tulungan na kita para makabawi naman ako sa iyo" pag iinsist nya."Ok, kung mapilit ka talaga" sagot ko. "'Epektib ang drama ko, hehe" tawa ng utak kong nademonyo.So, pinagtulungan naming linisin ang kalat. Pagkatapos ng paglilinis namin, niyaya ko syang mag-meryenda ng paborito kong pagkain - puto-pan, yung sliced bread na ang palaman ay putong malagkit na may konting asukal at ang kapares ay hot chocolate. Pumayag naman sya. At take note, ako ang nilibre nya... (hehehe, nadugasan yung konti nyang kita. Mapilit kasi e!). Sabi ko nga sa sarili, "Himala! Nakikipag-usap at sumama ang mokong sa akin?"Simula nun, naging magkaibigan na kami ni Jerry, at di lang basta kaibigan, best friends pa. Pag hindi kami nagtitinda nyan, namamasyal na kaming dalawa lang, nanonood ng palabas sa video house, nagpi-picnic sa farm namin o naliligo sa ilog na katabi lang. Minsan din dinadala ko sya sa school at pinapakilala sa iba ko pang mga kaibigan at kakalase na tuwang-tuwa namang nakikipagkaibigan sa kanya lalo na ang mga babae na kinikilig. At mejo nagseselos din ako ng konti dahil sa halos hindi na ako pinapansin ng mga kaibigan ko, panay na lang sa sya (hehe). At sa tingin ko, unti-unting nagkakaroon sya ng trust at confidence sa sarili."Alam mo, Jerry, nung una kitang mapansin dun sa pagtitinda mo ng soybeans, parang ang supla-suplado mo. Gusto sana kitang kaibiganin e, kaso umiiwas ka pag tinitingnan ko. Parang ang sarap mong sipain talaga, hehe?" sabi kong patawa."Nahihiya kasi ako e, sensya kana.""Pero..." pag-aalinlangan kong tanong, "Gusto mo rin ba sana akong kaibiganin?""Sana... kaso di ko alam panu e, mukhang salbahe ka kasi" sabi nyang naka-ngiti. "Di biro lang, alam ko mabait ka. Buti nalang nabundol ko yung asukal nyo. Dahil kung hindi, hindi pa sana tayo magkakakilala".Mukhang na-guilty ako sa sinabi nyang yun kaya naisip kong sabihin na sa kanya ang totoo. "OK... May aaminin ako." Tiningnan ko sya. "...Alam mo bang sinadya ko talagang ibundol ang sarili ko sa iyo at ilaglag yung asukal?""Ano?" Tanong nyang parang na-surprise. "Bakit mo naman ginawa yun?" "Para takutin ka... Joke! Hindi... para makausap ka at maging kaibigan syempre"."Hahahahaha!" Tumawa sya ng malakas. "Talaga? Dahil... alam mo, may aaminin din ako sa yo." Sabi nyang tiningnan ang reaction ko "Sinadya ko rin namang dumaan sa harap mo e... para mapansin mo sana ako at mag 'Hi!' ka. Pero nung makita kong tumalikod ka at kinuha yung asukal, sinadya ko nalang magpabundol!""Hah? Langya ka, pinahirapan mo pa ako?" Sabi kong mejo na-shock din. "Sa mala-anghel na mukha na yan... may pagka-salbahe pala! Kala ko, ako lang ang salbahe! Sabay kaming nagtawanan. "Yan ang akala mo!" dugtong nya.Maya-maya, tinanong ko na rin. "Alam mo bang ino-obserbahan din kita sa pwesto mo?""Oo naman." Pasimple nyang sagot. "At pag ganyang napansin kitang tinitingnan ako, sinasabi ko sa sarili 'Ano na naman kaya ang tinitingin-tingin ng loko na to? Siguro naiinggit o naiinsecure sa ka-pogihan ko?', hehehe. At... oo nga pala, bat ka ba tingin ng tingin sa akin?""Ano ka? Ako may interes sa yo? Syempre, nasa harap ka ng tindahan namin kaya di pweding di kita matitingnan, OA naman neto! Pero oo, tinitingnan talaga kita, hehehe" pabiro kong pag-amin. "Pero para kasi akong nanunuod ng sine e. Kapag tumayo ka sasabihin ko sa sarili ko, 'Hala, tumayo na naman, magbibilang na naman yan ng kita nya...' O di ba ganyan ang ginagawa mo pag tumayo ka?" biro ko sa kanya. "At ikaw, aber... bakit ka nga pala tingin ng tingin sa akin?" "Sikrettt!" "Ababababa... may crush ka sakin no?" loko ko sa kanya. Tumawa na lang si Jerry, na hindi na pinatulan ang tanong ko sabay sabing, "Swerte ang asukal na yun. Yun ang dahilan ng pagkakaibigan natin e.""Swerte rin ang soybeans.
Yan ang simula ng lahat." tawanan ulit kami.Sa pagiging close namin, doon ko na rin nalaman ang iba pa nyang kwento sa buhay; ang matinding kahirapang dinanas nya at ng pamilya at ang galit nya sa sarili at sa mundo. "Ang totoo, Mike, sa yo lang ako nagtiwala e..." sabi nyang ganun. Pero hindi ko na pinansin ang katagang iyon na binitiwan nya. "Pag best friend mo naman talaga yung tao ay ganun ang sinasabi..." sabi ko sa sarili. At yung galit sa mundong sinasabi nyang nararamdaman nya ay na-experience ko din kapag inis na inis ako sa sarili o sa isang bagay. Kaya, "No big deal", sabi ko. Ewan ko din ba kung bakit kapag kasama ko si Jerry, ang sarap ng pakiramdam ko. Parang napapawi lahat ng problema o pressures. At inaamin nya na ganun din ang nararamdaman nya pag magkasama kami. At ang maganda ay pag kami ang magkasama nawawala ang hiya nya, ang hiya namin sa isa't isa. Isang araw naisipan naming dalawang maligo sa ilog sa tabi lang ng farm namin. May kubo dun at nagbaon kami ng pagkain at "tuba", yung coconut wine na popular sa lugar namin. Kinatay namin ang isang native na manok sa farm ng tatay ko at nilitson. Napakasaya namin. Parang kami ang nagmamay-ari ng buong mundo at wala kaming pakialam sa oras, sa panahon, at ibang tao. Pagkatapos naming maligo, pumwesto na kami sa loob ng kubo, nag-inuman, at pinapak yung nilitson naming manok, kwentuhan. Lasing na kaming dalawa nung mejo seryoso na ang mga pinag-uusapan namin."Alam mo, Mike, ikaw ang kauna-unahang kaibigan ko na pinagkakatiwalaan ko, hinahangaan ko. Ambait mo kasi. Nakikinig ka sa akin, dinadamayan mo ako, pag meron ka binibigyan mo ako at ang higit sa lahat, yung mga advice mo sa akin... Alam mo naman siguro na galit ako sa sarili ko, at galit ako sa mundo... pero sa u ko nahanap ang tiwala ulit at ang sarap ng pakiramdam na merong kaibigang nanjan para sa akin, tinutulungan akong bigyang kulay ang buhay ko. Napakaliit kasi ng pagtingin ko sa sarili ko, Mike. Parang patapon lang ang buhay ko, puno ng takot sa kung ano ang mangyayari sa bukas. Feeling ko parang isa akong taong nabubuhay nga ngunit walang dignidad at pag-asa, isang taong humihinga ngunit iniwanan na ng kaluluwa...." sabi nyang nakayuko at tumutulo na ang luha.Mejo na-tulala ako sa sinabi nyang iyon dahil napakalalim ng ibig sabihin; parang galing sa bibig ng isang taong napakalawak na ng karanasan sa buhay. Gusto ko sana syang biruin ng, "Wow, tol, ang lalim naman, shitttt!" Ngunit awa at pagkalito din ang nanaig sa akin at naitanong ko, "Bakit? Dahil ba yan sa kahirapang naranasan mo?" "Hindi yan, Mike e. Sa akin, ok lang kahit hindi makakain ng tatlong beses sa isang araw wag lang iyong nabababoy ang pagkatao..." "Anong ibig mong sabihin?" tanong kong naguguluhan pa rin."Ah, basta... kalimutan mo na yong sinabi ko" sagot nya habang pinapahid ang luha. "Nakatikim ka na ba ng ipinagbabawal na gamot?" tanong nyang paglilihis sa usapan."Ano ka... bawal yan no? Ni hindi pa nga ako nakakakita kung ano ang hitsura nyan, eh" sabi kong mejo hindi makapaniwala sa tanong nya na yun."Pwes ngayon, makikita mo na kung anong hitsura neto at syempre, ipapatikim ko rin sa yo ang isang sarap na ngayon mo lang matitikman sa tanang buhay mo." sabay dukot sa bag nya ng isang stick ng sigarilyo na pulupot ang dulo at ipinakita sa akin."Ano yan? Sigarilyo lang naman yan e, labo mo naman" sabi kong tinitiingnan maigi ang ipinakita nya at pinapansin ang kaibahan nito sa sigarilyo."Tange! Heto na nga yun e. Gusto mo sindihan natin?" sabay kuha ng posporo."E..." ang nasambit kong hindi maintindihan ang nararamdaman sa takot at bilis ng pangyayari.Hindi pa man ako nakasagot ay nasindihan nya na ang stick at sininghot ang usok nun at ipinasa sa akin. Nag-aalangan akong tanggapin iyon pero nagpumilit sya dahil sa nasasayang daw yung usok."Ang usok ang dapat mong langhapin jan at ipasok mo sa baga mo, wag mong sayangin..." pag-tuturo nyang ganun.Dahil wala nga akong experience kahit sa sigarilyo, nauubo ako at inilalabas pa rin ang usok. "Tangna" sabi ko sa sarili, "Kala ko walang kamuwang-muwang ang tao na to. Yun pala... matindi!"Siguro di sya nakuntento sa nakitang bagal ko sa pagsinghot at pag-uubo ko na rin, biglang hinablot nya ang stick sa kamay ko sabay sabing "Ako na nga lang...". Mystified, mesmerized at shocked. Yan ang description ko sa nararamdaman sa pagkakataon na yon. Hindi malaman ang gagawin at sunod-sunuran na lang sa kung ano man ang sabihin at gawin nya. Hindi ako makapaniwalang ang kaibigang napaka mahiyain, napakabait, at napaka-demure at delicate kumbaga ay parang biglang nagpalit ng katauhan at naging ibang-iba kaysa kaibigang nakilala ko.Habang sininghot nya ng sininghot ang usok ng stick, humarap sya sa akin, hinawakan ang panga ko at dinampi ang bibig nya sa bibig ko. Binuksan ko ang bibig ko at hinayaang makapasok ang usok na galing sa kanyang bibig. At kahit nauubo ako ay hindi nya nilubayan ang pagdiin ng mga bibig namin. Paulit-ulit nyang ginawa hanggang sa naubos ang isang stick... At napansin ko nalang na hindi nya na tinangal ang mahigpit na paglapat ng mga bibig namin. Nilaru-laro ng labi at dila nya ang mga labi at dila ko. Hindi ko maipaliwanag ang nararamdamang sarap, ang kiliti na dulot ng paglapat ng aming mga labi at ang gaan ng pakiramdam na parang lumilipad, lumulutang o tumatapak sa ulap...Para akong nasa tuktok ng kung anong hindi maipaliwanag na sarap dala na siguro ng nainum namin at ng epekto ng ipinagbabawal na gamot dagdag pa ng hindi paghinto ni Jerry sa ginawa nyang paghalik sa bibig ko. Maya-maya, naramdaman ko na lang na isa-isang hinubad ni Jerry ang saplot ko sa katawan at pagkatapos, ang sa kanya naman. Niyakap nya ulit ako, hinalikan at unti-unting pinahiga sa papag. At dahan-dahan nyang hinalikan ang buo kong katawan - simula sa mukha, sa leeg, sa dibdib, sa tyan at ng matapat ang bibig nya sa matigas ko ng ari, isinubo nya yun.First time kong ma-experience ang ganun at sobrang sarap ang nararamdaman ko. At kahit nagsusumiksik pa rin sa isip ko ang mga tanong sa di kapani-paniwalang ginawa na yun ni Jerry sa akin at ang pagpakita nya ng pagka eksperto sa mga bagay na yun, ini-enjoy ko na lang ang sarap hanggang sa pakiramdam koy sasabog na ako. Alam ni Jerry na malapit na akong labasan kayat binilisan nya ang pagtaas-baba ng ulo nya sa kandungan ko, "Ahhhhhhhh! Jerrrrr lalabas na, ahhhhhhhhhh!" ang kagat-labing sambit kong hindi mapigilan ang sariling hilahin ang mahabang buhok niya upang itaas nya ang ulo at maidikit ulit ang mga sabik na sabik naming mga labi. At kahit nagkalat sa labi at bibig nya ang dagta ko hindi ko na ininda pa. Nagkiskisan ang mga dila namin hanggang sa masimot naming pareho ang katas na iyon.Hindi pa rin humupa ang init ko at dahil hindi pa nilabasan si Jerry, bigla na naman akong na-sorpresa ng habang nakatihaya ako, inupuan nya ang tigas ko pa ring ari at ipinasok yon sa butas nya. Mas ibayong sarap ang nararamdaman ko kesa nung una nyang ginawa. Habang sarap na sarap naman syang umiindayog sa ibabaw ko, nilalaro nya ang sarili hanggang sa binilisan nya iyon at hindi ko na uli mapigilang pumulandit ang katas ko sa loob ng butas nya na sinundan ng pagpulandit din ng katas nya sa tyan, dibdib at mukha ko.... Pagkatapos nyang hugutin ang sarili, dinilaan nya ang katas na nagkalat sa tyan ko, papuntang dibdib, leeg, at ng maglapat ulit ang mga mukha namin, muli kaming naghalikan, nagsipsipan ng labi at sinimot ang katas na sa pagkakataong yon ay naggaling sa kanya.Mga alas-6 na ng gabi nung mejo nahimasmasan na kami at nagpasyang umuwi. Nung gabing iyon, hindi pa rin ako makapaniwala sa ginawa ni Jerry sa akin at sa mga nangyari sa amin. Napakadaming tanong ang sumisiksik sa utak ko. "Bakit sanay si Jerry sa pakikipagtalik sa kabila ng napaka-amo nyang hitsura at napakabait at mahiyain na pa-uugali? Paano sya natutong humithit ng ipinagbabawal na gamot?" Ang buong akala ko ay kilalang-kilala ko na ang kaibigan ko. Ang buong akala ko, napaka-swerte ko at nagkaroon ng kaibigan na kahit mahirap lang, ay diretso ang takbo ng isip at pag-uugali at simple lang ang mundong tinatahak. Mali pala ako. Mukhang napakalalim ng karanasan nya at kumplikado ang mundong tinatahak nya. At dahil sa nalaman kong iyon, nasaktan ako at nag-isip na baka may iba pa syang itinatago o may iba pang motibo sa pakikipagkaibigan sa akin. Kinabukasan, nandun na naman sya sa harap ng tindahan. Hindi kami nagpansinan. Hindi ko lang alam kung ano ang dahilan nya at ayaw din nya akong pansinin. Siguro sa hiya dahil sa ginawa nya o nag-aalalangan sya na baka magbago na rin ako at mag-iba ang tingin sa kanya. At ang nangyari nung bago palang ako sa tindahan at di pa kami magkakilala ay ganun ulit ang nangyari, pakiramdaman at minsan, nakawan na lang ng tingin.Dumating ang isang linggo ganun pa rin. Mejo nagi-guilty na ako at na-bothered. Ganun na naman sya ng dati, walang kibo sa maghapon, napakalalim ng inisip, at walang kinakausap. Parang napakalungkot ng mundo nya. "Iniisip kaya nya ang nagyari sa amin at nagi-guilty din sya" tanong ko sa sarili. Ngunit napag-isip-isip ko rin na siguro, ako ang dapat umintindi sa kanya. Sa totoo lang, na-miss ko rin ang mokong, ang mga ginagawa naming lakwatsahan, biruan, kwentuhan, at higit sa lahat ang nangyari sa amin sa farm. Kahit naninibago ako sa gawaing iyon, hindi ko maikubli ang katotohanang nasarapan ako sa ginawa namin. At syempre, dahil sa yun ang first time ko, hindi ko pweding basta nalang malimutan. Sa isang banda, sobrang awa ang nararamdaman ko rin sa kanya. At nanghinayang ako sa pagkakaibigan at pinagsamahan namin. Kaya't nagdecide ako na ako na ang gagawa ng paraan para magbati ulit kami."Ah... Gaya ng dati! Hihintayin ko na dadaan sya sa harap ko, bundulin sya at ilaglag yung asukal. Tama!" sigaw ko sa sarili na excited na excited.So naghintay ako. Ngunit walong araw na ang lumipas at hindi pa rin sya dumaan. Ang masaklap, nung kinabukasan, lumipat na sya ng pwesto, malayo-layo sa kinalalagyan ng tindahan namin at may ibang mga daanan. Nalungkot ako, syempre at parang gusto kong umiyak at magsisi. "Talagang lumayo na sya..." sabi ko sa sarili.Pero, hindi pa rin ako nag-give up. Nung sumunod na araw sa oras na halos walang katao-tao sa palengke at hindi ko na talaga matiis, kinuha ko ang isang kilong asukal, pumunta sa pwesto nya at habang naka-upo sya at nagmumuni-muni, huminto ako sa harap at dun ibinagsak ang asukal. Bigla syang natauhan at nung inangat nya ang ulo nya at tiningnan ang mukha kong nasa puntong ngingiti, napangiti na rin sya. Na-mesmerized na naman ako sa ngiti na yun, at naalala yung unang tagpo namin at simula ng aming pagkakaibigan."Mike... Mike Juha" sabi kong sabay offer ng kanan kong kamay sa kanya, at hindi na pinansin ang asukal na nagkalat sa may putiking pwesto nya.Tumayo sya, tinanggap ang kamay ko. "Jerry" at pinakawalang ulit ang napakagandang ngiti na nagha-highlight sa napakandang hugis ng mamula-mula nyang lips, mapuputing mga ngipin, at tantalizing na mga mata.Ngunit kahit na nakikipagkamay at ngumiti sa akin si Jerry, parang may kulang sa pakikitungo nya lalo na ng makita ko ang biglang paglungkot ulit ang mukha nya. Kaya di ko maiwasang magtanong, "May problema ba tayo, tol?""Wala, wala... ok lang ako. Baka ikaw meron..." sagot nya.Parang di ako mapakali sa sagot nyang iyon. At dahil sa parang may malalim syang ibig sabihin, niyaya ko na lang syang magkita kami at para mag-usap sa mga bagay-bagay na gumugulo sa kanya, at para malaman ko rin kung may kinalaman ba ako dun. "Sa plaza sa dating tagpuan natin, 7:30pm?" "Hindi ako sigurado, tol. Titingnan ko. Pero wag kang mag-expect at baka di ako makarating" Sagot nyang matamlay."O sige, pero darating ako at maghintay..." paniniguro ko pa rin.Nalungkot ako sa tinuring na yun ni Jerry sa akin. Simula ng magkaibigan kami, pag ininvite ko yan kung saan-saan, palagi syang excited at hindi pu-pweding hindi ako pagbigyan. Palagi, ako ang priority nya at kapag nagkakaroon ng conflict sa iba pa nyang gagawin, kina-cancel nya ang mga yon para lang matuloy yung sa amin. Pero sa oras na yun, hindi ko na naramdaman yung dating sigla at interest at pagbibigay nya ng priority na makasama ako.Eksaktong 7:30 pm nandun na ako sa tagpuang lugar namin sa plaza, sa may tabing dagat sa ilalim ng isang malaking puno. Alam ni Jerry na kahit kailan hindi ako pumalya sa usapan at sa pagka palaging on-time, kahit umuulan. Ganun din sya, minsan pa nga, mag-uunahan pa kami nyan sa pagdating sa lugar. Pero sa oras na yun, walang Jerry na sumipot. Naghintay pa rin ako ng mga 30 minutes, wala. Isang oras pa, wala pa rin. Mag aalas nueve na ng gabi nung magdecide akong umuwi nalang. "Siguro, wala na syang interest ibalik yung dati naming pagkakaibigan" sabi kong pinakawalan ang isang malalim na buntong-hininga. "Wala akong magagawa... kasalanan ko rin naman kasi." Pagsisi ko sa sarili.Tatayo na sana ako at aalis ng mula sa likuran ko, may tumawag, "Mike!"Si Jerry, nakatayo sa may likuran ko at mejo groggy."Hey! Lasing ka ba?""Hindi naman tol, nakainum lang..." "Halika nga rito, mag-usap tayo" sabi kong pasigaw at may halong pagka-inis." Tumabi sya sa inuupuan ko, nakayuko na parang batang mangungumpisal. "Ibig mong sabihin, hindi mo ako sinipot dito sa tamang oras dahil may kainuman ka? At sino naman ang kainuman mo? Sya ba yung nag-turo sa iyong humithit ng ipinagbabawal na gamot?"Hindi sya sumagot. Parang napikon ako sa hindi nya pag-imik. "Ok, isang tanong lang ang gusto kong sagutin mo: importante ba sa yo ang pagkakaibigan natin?" sabi kong nakatingin sa kanya na hindi pa rin natinag sa pagyuko. "Dahil sa side ko, napaka-importante ng pagkakaibigan natin, at napaka-importante mo sa akin at yung mga pinagsamahan natin, yung mga masasayang samahan natin, at lahat-lahat sa pagkakaibigan natin. Iyong mga araw na hindi tayo nag-uusap, nato-torture ako eh, ansakit-sakit ng nararamdaman ko, alam mo yun? Gusto kitang kausapin at ibalik yung dating closeness natin ngunit nag-aatubili akong gumawa ng hakbang dahil hindi ko alam kung galit ka sa akin o ikaw pa rin ba yung best friend na nakilala ko... parang hindi na kasi kita kilala eh. Parang hindi na ikaw yung nakilala kong napaka-mahiyain at napakabait na Jerry. Pero kahit ganun pa man, heto, gumawa pa rin ako ng paraan, kinapalan ko ang mukha ko sa pagpunta sa pwesto mo kangina at ibagsak yung asukal, hindi ko pinansin kung may makakakita man sa ginawa ko at kung meron man wala akong pakialam. At ngayon heto, naghintay ako sa iyo ng isa't kalahating oras, nagmukhang tanga, nag-iisa habang ang hinihintay kong 'best friend' ay nakikipag-inuman kasama ang ibang tao. Ganyan ba ang isang matalik na kaibigan? Iiwanan ka, pinapabayaan ka dahil mas importante ang inuman""Tama na Mike, tama na, please... nasasaktan ako" pagmamakaawang sabi nyang tumutulo na pala ang luha."Bakit? Hindi ba ako nasaktan din, ha?""Alam kong nasaktan ka, Mike, alam ko yun.... At kung ano man ang sakit na nararamdaman mo, ganun din ako. At hihingi ako ng tawad jan. Mali ako... Pero pwede ba, pakinggan mo naman ako?"Hindi na ako kumibo."Una, pasensya na, late ako at nakainom. Hindi ko kasi alam kung paano haharap sa iyo..." Huminto sya, nag-isip ng sunod na sasabihin. "Marami kang hindi alam sa pagkatao ko, Mike... Magkaiba tayo ng mundo. Nasa itaas ka, samantalang ako ay nasa ibaba lang. Hindi nga lang nasa ibaba eh, nasa putikan pa" sabi nyang nakayuko pa rin at pinakawalan ang napakalalim na buntong-hininga. "Alam mo, nung namatay ang papa ko, ten years old lang ako nun, dun ko naranasan ang tindi ng hirap ng buhay at ang magalit sa mundo. Sa tinutuluyan naming bahay, tito ko mismo ang umabuso sa akin. Lumayas ako at nagpalaboy-laboy sa kalye, natutong suminghot ng rugby, hangang sa drugs na kung minsan, kasama ang mga tambay at batang lansangan. Nakulong ako dahil sa pagnanakaw at sa kulungan naranasan ko ulit ang maabuso ng pulis at mga kapwa preso. Nung makalabas ako, tuloy na naman ang pakikibaka ko. At nung may isang beses na inalok ako ng panandaliang aliw para magkapera, naisipan kong gawin yun dahil na rin sa hirap at pangangailangan ng pamilya ko. 13 years old lang ako nun... Nung malaman ng mama ko iyon netong taon lang, nagalit sya at nagdesisyon na sumama na kami ng mga kapatid ko sa kanya sa pagbenta ng soybeans... Kaya ganyan na lang ang galit ko sa mundo at sa sarili. Ang sumisiksik palagi sa utak ko ay yung pagbababoy nila sa pagkatao ko. Wala e... Wala akong maipagmamalaki, wala akong kwentang tao. Siguro kung hindi sa mukha kong to, walang pumapansin sa akin. Ito lang naman ang habol ng mga tao sa akin e, ang mukha at katawan ko...." at tuluyan na syang humahagulgol.Para akong binuhusan ng malamig na tubig at hindi makapagsalita sa narinig kong iyon. At ang nangingibabaw sa akin ay awa at habag sa kanya. "... at kasama ba ako dun sa mga tao na sinabi mong mukha mo lang ang habol sa iyo?"Tiningnan nya ako. "Hindi, Mike, iba ka sa kanila. Tinanong mo kung importante sa akin ang pagkakaibigan natin? Oo. At aaminin ko, simula nung magkaibigan tayo, dun lang sumaya ulit ang buhay ko. Sa pagkakaibigan natin ko lang natutunan muli ang tumawa, ang maghintay sa pagdating ng umaga sa dahilang magkita na naman ulit tayo at magkasama sa buong maghapon. Sa yo ko lang nararamdaman uli ang tunay na diwa ng pakikipagkaibigan. Iba ka sa lahat Mike... espesyal ka para sa akin. Kung kaya't wala akong lakas na sabihin sa iyo ang mga sikreto ko dahil ayaw kong pandirihan mo ako at mawala ka sa akin. Ngunit hindi rin tama na ilihim ko na lang sa iyo ang lahat. Kaya yung nangyari sa atin sa farm ninyo ang paraang naisip kong gawin... upang ipakita sa iyo kung ano ang pinaka-tago-tago kong pagkatao at bahala ka nang mag-desisyon kung kaibiganin mo pa rin ba ako o pandirihan. At sa tingin ko, pinandirihan mo ako dahil sa hindi mo na pagpansin sa akin. At dahil dun, unti-unti na namang bumalik ang galit ko sarili at sa mundo...""Hindi tol, hindi totoo yan! Hindi ko lang maintindihan kung bakit ganun ang nangyari dahil hindi mo naman sinabi sa akin. Nalilito lang ako..." paliwanag ko habang niyakap sya. "Walang nagbago sa akin, tol, wala. At ngayong alam ko na ang buong kwento mo, lalo akong humanga sa katatagan mo. Totoo yan. At lalo akong bumilib sa iyo." "Pero may mali pa rin, Mike. Iba ka at iba ako. May katuturan ang buhay mo, malaki ang pag-asa." Yumuko sya at may iginuhit sa buhangin. "Kumbaga, ikaw nandito sa tuldok na to at dito sa kabilang tuldok ay ang patutunguhan mo, ang pangarap mo. Sa gitna netong dalawang tuldok ay ang guhit na nagsilbing tulay. Diretso ang buhay mo; alam mo rin kung saan ang patutunguhan mo. Higit sa lahat, nanjan lang ang guhit na sya mong tulay patungo sa iyong pangarap. Samantalang ako, oo, nandito ako sa tuldok ko. Kahit pinipilit ng mga taong burahin ito, lumalaban pa rin ako. Ngunit hindi ko alam kung hanggang saan ko kaya at kung nasaan ang isang tuldok, kung meron man. At ang hindi ko rin alam ay kung nasaan ang guhit na nagdudugtong dito na sya kong tatahakin..."Halos hindi ko ma-intindihan ang napakalalim nyang binitiwang salita. Naisip ko na lang na siguro ang dahilan ng malalalim nyang pag-iisip ay dahil sa matinding karanasan nya sa buhay. At ang naitanong ko na lang ay, "Naniniwala ka ba sa tadhana?""Hindi ko alam... sa dami ko ba namang dinaanang kahirapan sa buhay. Yan ba ang tadhana? At bakit ako pa? Di ba unfair yan?""Sabi kasi ng tatay ko na ang lahat ng mga nangyayari sa buhay ay may dahilan at katuturan. Kadalasan, hindi natin nalalaman ang dahilan ng mga pangyayari subalit anjan lang yan at hindi mahalaga kung malaman mo man o hindi. Ang mahalaga, ay hindi nawawalan ang tao ng pag-asa..." Sabi ko habang hinawakan ang isa nyang kamay. "At ang sabi mo, nasa putik ang kinalalagyan mo ngayon; na wala kang kwentang tao. Ayaw mo na bang umahon, tumayo at linisin ang putik sa katawan mo? Ayaw mo na bang baguhin ang takbo ng buhay mo?" Natahimik sya ng ilang sandli. "Di ko alam tol kung paano...""Di kaya ang dahilan kung bakit nakilala at naging kaibigan mo ako ay dahil ako ang sinasabi at hinahanap mong guhit na syang magsilbing tulay mo patungo sa iyong mga pangarap?""Hmmmm...." nag-isip sya. "Maari.""Kung ganun, magtiwala ka. At simula ngayon, ako na ang official 'guhit' ng buhay mo? Sabi kong pabiro.At binitiwan na naman nya sa akin ang pamatay nyang ngiti. "Sure!" "So Friends ulit?" sabay offer ko ng pakipagkamay sa kanya."Jerry Rodriguez" sabi nyang nakangiti pa rin, sabay hablot ng kamay ko at hinila yun para magyakap kami. Masigla at mahigpit...Nasa ganung ayos kami ng parang may gumagapang na namang init sa katawan ko. Nagtitigan kami at aktong idadampi na sana nya ang bibig nya sa bibig ko nang may bigla akong naalala. "May ipinagbabawal na gamot ka jan?"Napahinto sya at nagtaka. "Meron" ang mabilis nyang sagot. Dinukot ang isang stick at ibinigay sa akin."Ito lang ba?" tanong ko."Oo... actually di naman sa akin yan e, kay Bong, yung kasamahan ko sa soybeans" pag iiexplain nya.Sisindihan na sana nya iyon ng bigla kong pagpupunitin at itapon."Ei! Anong ginawa mo?" sigaw nyang nabigla sa ginawa ko"Di ba ako ang official 'guhit' ng buhay mo?"Tumango syang kitang-kita pa rin sa mukha ang pagtataka."Pwes may rules ang guhit na yan. At ang sabi dito, hmmmm.... bawal ang ipinagbabawal na gamot!" sabi kong mejo pasigaw na may halong biro."Hah...? E, di naman akin yun e." sagot nya habang kamot-kamot ang ulo."At bakit mo naman sana sindihan, aber?" tanong ko ulit."Akala ko ba gusto mo?""Pwes, maraming namatay sa maling akala. At simula ngayon..." dugtong ko "wala nang sigrilyo o ipinagbabawal na gamot, OK?"Labo naman neto! OK... sinabi mo eh!"Wala na syang nagawa. At sabay na lang kaming nagtawanan.Mag a alas-11 na ng gabi ng maisipan na naming umuwi. Dahil sa mas malayo ang bahay ko, inihatid ako ni Jerry angkas-angkas sa bisekleta nya. Mejo nawala na ang kalasingan nya. Nung nakarating na kami ng bahay, nagkwentuhan pa kami. "Sandali... wala ka bang balak matulog o anu...? May trabaho ka pa bukas at ako ay may klase pa?" Tanong kong pagpapasaring na dapat umuwi na sya at matulog na rin ako."Oo nga pala, ano. Tulog na tayo?" sabay bitiw na naman ng ngiting hindi lang pamatay kundi nakakaloko pa."Ano ba yan... sini-seduce na naman ako neto..." bulong ko sa sarili."Anong sabi mo?""Wala... Bakit ganyan kang makangiti? At bakit ang sabi mo matulog tayo, e ang bahay mo nandun sa malayo?" tanong ko."Dito ako matulog... may problema ba? Nagpaalam na ako sa mama ko na di ako uuwi at dito ako sa bahay nyo matulog. Pwedi naman, diba?"At kahit nagdadalawang-isip, pumayag na rin ako. "O sige. Pero puro kalat ang kwarto ko, amoy paa, iisa lang ang kumot, maliit ang bed, etc, etc."Ano ka ba? Parang hindi mo ako kilala. Tara na!" pagmamadali nyang sabi.Bago kami nahiga, hinubad nya ang t-shirt nya at pinahiram ko na rin ng pantulog na shorts. Hindi daw sya makakatulog pag nag t-tshirt. Nag shorts na rin ako at naghubad ng t-shirt. First time nyang matulog sa kwarto ko kaya't di ko maintindihan kung excited ako o ano. At kahit maliit ang bed nag-share pa rin kami. "OK lang sa akin ang ganito, tol kahit masikip. Ang importante, magkasama tayo at naglalapat ang mga katawan at napakalapit natin sa isa't isa. At..." dagdag nyang pabiro "matsansingan mo pa ako" habang tumagilid paharap sa akin, idiniin ang mukha nya sa mukha ko, yumapos at ipinatong ang isang paa sa harapan ko at ikinikiskis yun dun.Dama ko ang init ng kanyang katawan sa pagdampi nito sa balat ko. "Shiiiiit! Anjan na naman..." sambit ko sa sarili habang unti-unting tumigas ang ari ko. "Ikaw nga itong may pakana nito, eh, nagde-deny-denayan ka pa jan. Ang alam ko, ikaw itong nanananching sa akin" sagot kong kunyari hindi interesado sa pagpaparamdam nyang pagkiskis ng paa nya sa ari ko. Hinayaan ko nalang kahit na halos bibigay na ako. "Ano bang pangarap mo sa buhay?" tanong ko."Simple lang, ang makapag-aral tulad mo at makatapos ng isang kurso. Kapag may pinag aralan ka kasi, abot-kamay mo na lang ang kahit ano man ang gustuhin mo sa buhay. At hindi ka basta inaapi ng tao. Hindi kagaya ko; hindi kagaya ng mama ko... Kaya, naiingit talaga ako sa mga katulad mong nag-aaral.""Ano lang ba ang natapos mo?""Grade six. Sana kung nakapag-aral lang ako, pareho na tayong graduating ng high school ngayon.""Sa palagay mo kaya, kung may pagkakataon o oportunidad na maibigay sa iyo, pwedi kang mag-aral ulit?""Oo naman. Alam mo, nung nag-aaral ako, palagi akong first honor. Bilib nga sa akin ang mga teachers ko e. At na-accelerate din ako isang beses, Grade 3 ako tapos dumeretso ng Grade 5.""Talaga? Angtalino mo pala. Kaya pala kahit grade six lang ang natapos mo, magaling kang magbasa at magsulat at ang lalim-lalim ng pag-iisip mo na minsan di ko ma pick-up, hehe." Sabi kong natawa "Pero gusto mo ba talagang mag-aral?" Paniguro kong tanong ulit."Syempre naman... Kaso, panu ko magagawa iyon, e... heto kumakayod ako para pantawid-gutom lang. Kung mag-aaral pa ako nyan, anong gagastusin ko? Anong kakainin ng pamilya ko? Kaya, wala talagang pag-asa..." buntong-hininga nya. "Kalimutan na nga lang natin ang topic na yan." Saglit syang natahimik. Mayamaya, bumulong sya sa tenga ko. "Mike, mahal mo ba ako?"May dalang kilig sa akin ang tanong nyang yun. Parang may sumudot sa puso kong di maintindihan. Subalit sumiksik din sa utak ko na parang may hindi tama. Tumagilid ako at nagka-salubong ang mga tingin namin. Tinitigan kong maigi ang mukha at mga mata nya. "Hindi ko alam Jerry... Ang alam ko lang, masaya ako pag magkasama tayo" "Ako ba mahal mo?" tanong ko rin sa kanya.Tinitigan din nya ako at hinaplos ang mukha. "Hind ko rin alam e. Basta ganun din ako, masayang-masaya pag nagkakasama tayo, kagaya ngayon, yakap-yakap natin ang isa't-isa. Pag magkasama tayo, parang humihinto ang oras, nawawala ang pagod ko at pag-alala sa bukas..." Nahinto sya sandali at nagtanong ulit. "Ano ba ang nagustuhan mo pala sakin Mike?""Ewan ko. Siguro yung ngiti mo, super-pamatay talaga e. Alam mo, nung una nating pag-uusap at nginitian mo ako, sarap na sarap akong tingnan ang bibig mo, tapos yung ngipin, at mata. Pag ngumiti kanang ganyan, heaven talaga, pramis, hehehe". Ngumiti sya at tinitigan ako. "Gaya neto?""Oo, yan, yan...""Sige, para sa iyo na ang ngiti ko." Sabay halik nya sa pisngi ko. "Ako," dugtong nya "hindi mo itatanong kung anong gusto ko sa u?""Ano?" "Yung mata mo... parang nakikipag-usap, at yung lips... sarap talagang halikan. Kaya't nung nag-ipinagbabawal na gamot tayo at nakita kitang umuubo parang may nag-udyok sa akin na ako na lang ang bubuga ng usok sa bibig mo. Nakakabighani kasi. Hayyyy... mag-uusap nalang ba tayo hanggang umaga?" sabay bitiw na naman ng nakakalokong ngiti."O sige na, matulog na tayo. Good night!" sabi kong kunyari hindi ko nakuha ang ibig nyang sabihin."Hindi yan. Heto - hmmmmpppttttt!" at idinampi ang labi nya sa labi ko... Sa gabing iyon muli na naman naming ipinapalabas ang bugso at init ng aming mga katawan na kung saan naudlot dun sa plaza. At sa pagkakataong iyon, mas mapusok, mas mainit, at mas sabik sa isa't isa...Kinabukasan, maaga kaming nagising, nag-breakfast kasama ang pamilya ko at sabay na ring umalis ng bahay, sya sa pagtitinda at ako naman sa eskwelahan. Bago kami naghiwalay, sinabi ko sa kanya na hindi ako makapuntang tindahan at may gagawin ako sa school at kung gusto nyang magkita kami, puntahan nya nalang ako sa bahay mga 8 ng gabi.Dumating nga sya, 730 palang, may bitbit na mainit na tinapay galing sa "Nite Hot Bakery", yung paborito naming kinakaing tinapay kapag namamasyal kami sa gabi. "Hey... musta ang best friend ko? Na-miss ko ang number one fan at taga-masid sa akin sa pagtitinda ako e, hehe" sabay hug sakin."Na-miss din kita tol, at alam mo, may good news ako para sa iyo!" sabi kong excited na excited para sa kanya."Talaga? Ano yun?" tanong nyang excited din."Natandaan mo kagabi nung tinanong kita kung ano ang ambisyon mo at ang sagot mo ay gusto mong mag-aral? Naisip ko na i-apply kita sa scholarship program ng school namin na pagmamay-ari ng mga madre. Kaya hindi ako nakapuntang tindahan ngayon dahil pinuntahan ko talaga ang office ng direktor. Qualified ka kasi dahil para lang ang program na to sa mga batang gustong mag-aral ngunit walang panggastos. Pag pumasa ka, libre ang lahat ng gastusin sa school, may allowances pa at ang klase ay sa gabi. Kayat pwedi ka pa ring makapagtinda sa araw. O di ba ok?"Mejo nag-aalangan sya. "Papasa kaya ako?""Bakit hindi? Matalino ka nga e! Alam ko papasa ka, tol. Tsaka wag kang mag-alala. Tulungan kitang mag-review. Magtiwala ka, ok? Di ba..." dugtong ko, "ako ang official guhit ng buhay mo, ang tulay mo patungo sa iyong mga pangarap?" sabay tawanan at nag-hug ulit kami.Ang saya-saya nya ng gabing iyon.Nai-apply din namin ang scholarship ni Jerry. Ininterview sya at nakapag take ng test. After two weeks nagbigayan na ng results. Isa-isang tinawag ang mga aplikante sa opisina ng direktor, pinakahuli si Jerry. Nung tinawag na sya, pati mama nya ay pinapasok din sa loob ng opisina at kinausap. Nagtaka ako at kinabahan kung bakit si Jerry lang ang mejo matagal at pati mama pa nya ay kinausap din. Hindi ako mapakali habang hinihintay ang paglabas nila at kung ano ba ang pinag-usapan nila sa loob.Malungkot si Jerry nung lumabas sila ng office. "Tol, anong balita? Pumasa ka ba?" tanong kong hindi mapakali. Hindi sya sumagot. Parang walang narinig at dumeretso sa pag-upo sa tabi ko, nakayuko at halos tutulo na ang luha."Nakapasa ka ba? Sagutin mo naman ako, o..." pagmamakaawa ko.Tiningnan nya akong tumulo na ang luha. "Oo Mike... pumasa ako sa test""Sandali! Pumasa ka pero bakit ka umiiyak? Di ko maintindihan. Ang labo mo naman, tol!" sabi kong pabiro."Alam mo, Mike. Siya ang may pinakamataas na score sa lahat, at halos ma-perfect nya ang test. At tuwang-tuwa ang madre" paliwanag ng mama nya. "Kaya kami kinausap ng direktor ay dahil sa nasa 'gifted' category daw si Jerry at ang eskwelahan na para sa mga kagaya nya ay nasa Manila, at dun sya mag-aaral."Natutala ako sa aking narinig at hindi maintindihan ang nararamdaman. Masaya dahil pumasa si Jerry at malungkot dahil sa takot na magkalayo kami. "E... panu nalang ho ang pagtitinda nya, ang hanapbuhay nyo po?" tanong ko."Sinabi ko rin yan sa school direktor. At wag daw akong mag-alala dahil bibigyan nila ako ng janitorial na trabaho dito sa school.""Pumayag po ba kayo?""Oo. Napakalaking tulong nito sa amin, Mike, kung alam mo lang... Kaya napakalaki rin ng pasasalamat ko na ikaw ang naging kaibigan ni Jerry" sabi nyang naiiyak at niyakap ako. "Masayang-masaya ako Mike dahil alam ko, ito na yong pinapangarap ni Jerry na makapag-aral muli. Wala e, wala talaga akong maitutulong sa kanya..."Nung gabing yon, namasyal ulit kami ni Jerry sa plaza, sa paboritong lugar namin, harap ng dagat sa ilalim ng malaking puno. At di kagaya ng mga dating pagsasama namin, malungkot kaming pareho."Panu ba yan, tol... sa Manila ka pala mag-aaral. Di ko maipaliwanag ang feeling ko e. Masayang-masaya ako sa iyo ngunit malungkot naman dahil sa maghiwalay na tayo." Sabi ko."Ako rin naman e. Parang ayaw ko nang tumuloy..." nahinto sya at tumingin sa akin. "Gusto mo, Mike hindi na lang ako tutuloy? Para magkasama tayo palagi? OK lang sa akin, walang problema""Wag... ito na yung katuparan ng mga pangarap mo, Jerry. Di ba sabi mo, parang nasa putikan ang buhay mo, at wala ka ng pag-asa? Heto na ang pag-asa mong mabago lahat yan, wag mo ng pakawalan pa." Sabi ko. "Lahat ng pangarap ay pinagsisikapan at may katumbas na mga sakripisyo. At... kung isa man ako sa mga sakripisyo na yon, handa ako... At nandito lang naman ako e, hihintayin kita palagi. Tsaka, sa Maynila ka lang naman, diba? Pag holidays o school break, magkikita pa rin tayo" sabi kong pag-eencourage sa kanya kahit sa loob-loob ko, gusto ko ng bumigay at humagulgul."Ang bait mo talaga, Mike. Wala kang katulad..." sabay ngiti at akbay sa akin."Sabi ko sa iyo e. Ako ang official guhit ng buhay mmo, ang tulay mo sa iyong mga pangarap""Di lang yan. Ikaw din ang lucky charm ko" sabi nyang haplos-haplos ang buhok ko."Pag nandun kana sa Maynila baka makalimutan mo na ako, at makahanap ka na ng ibang best friend" "Wow, nagseselos na ba ang best friend ko o naiinsecure lang?"Pareho" "Pwes sasabihin ko sa iyo na ikaw lang ang best friend ng buhay ko. Ikaw lang ang kaisa-isang taong nagpabago ng takbo ng buhay ko. Sino pa ba ang pweding pumalit sa iyo dito sa puso ko? Wala na, wala na, Mike" sabi nya habang nakatitig sa akin.Promise yan, ha?"Promise, cross my heart.""At wala ng sigarilyo, wala na ring ipinagbabawal na gamot dun ha?" "Wala na, walang-wala na po"Natuloy nga si Jerry sa pag-aaral nya ng Maynila. Isang araw bago sya umalis, ginala namin ang mga lugar na paborito naming puntahan - plaza, beach, ilog, nag picnick sa farm namin. At kinagabihan, magkatabi na rin kaming natulog sa bahay namin at ini-enjoy ang ilang sandali ng aming pagsasama. Kinabukasan, hinatid na namin sya sa pier. Ayaw ko na sanang pumunta pa dun pero nagpumilit pa rin ako dahil sa kagustuhan na ring makapiling sa huling pagkakataon ang best friend ko bago kami tuluyang magkalayo. Pinilit kong wag umiyak. Kunwari nagkukwentuhan kami, nagbibiruan ngunit alam ko, pinilit din nyang maging matatag para sa akin. Bago kami pinababa ng barko, "Mike, sensya ka na, heto lang ang kaya kong bilhin para sa iyo" sabi nya habang dinukot ang isang kwentas na parang liston na maitim at ang pendant ay maputing ngipin ng kung anong hayup at isinuot iyon sa leeg ko. "Isuot mo to palagi, araw-araw kahit saan ka pupunta para kahit di mo ako kasama, mayroon kang alalala sa akin; para hindi mo ako malilimutan." Tapos, dinukot nya pa ang isa kwentas, iniabot sa akin na sya ko ring isinuot sa leeg nya. "Ito namang sa akin ay palagi ko ring isusuot para kapag nami-miss kita, nalulungkot, o nahihirapan sa mga pagsubok, dito kita hahanapin at dito ako huhugot ng lakas. Ikaw lang kasi ang nagpapalakas sakin, tol... alam mo yan" sabi nyang hindi na mapigilan ang pagtulo ng luha.Tumulo na rin ang luha ko sabay yakap sa kanya. Nagyakapan kami na parang walang pakialam sa mga taong nakapaligid. Hindi ako makapagsalita at ang nasabi ko na lang, "Mag-ingat ka palagi dun, tol at wag mong kalimutan ang mga payo ko sa iyo..." at dali-dalo na akong tumalikod at pababa ng hagdan. Ayaw kong makita nya ang pagluha ko. Hindi na ako lumingon pa at hindi ko na rin hinintay ang pag-atras ng barko sa pier. Tuloy-tuloy ako sa paglakad. Pakiramdam ko, ako lang ang nag-iisang tao sa mundo, walang kakampi, walang karamay, walang nakakaintindi sa sakit na nararamdaman. "Ang sakit pala kapag iniwanan ka ng mahal mo..." bulong ko sa sarili habang pinapahid ang walang tigil na pagtagos ng luha.Ng makarating ako ng bahay, nagkulong ako sa kwarto habang sumisiksik sa isipan ang mga tanong kung ano na kaya ang nangyari kay Jerry sa mga sandaling iyon. "Umiyak din kaya sya? Nakatulog kaya...?" Hindi rin maiwaglit sa isip ko na nung nagdaang gabi lang, magkasama pa kaming natulog sa kwarto na yun, yakap yakap ang isa't isa, puno ng lambing at kasiyahan. Maya-maya, napansin ko ang isang sobre sa ibabaw ng study table ko. Kay Jerry. Binuksan ko at binasa."Dear Mike, ginawa ko tong sulat na to habang natutulog ka. Kanina lamang, ang saya-saya natin dito sa kwarto na to, at napakaligaya ko dahil kapiling kita. Bago pa kita nakilala, alam mong napaka lungkot ng mundo ko at ang puso koy puno ng galit. Ngunit nung dumating ka sa buhay ko, biglang nagbago ang lahat, napuno ng diwa, napuno ng pag-asa. Hindi ko alam kung panu ka pasasalamatan. Hindi man sapat ang mga katagang sasabihin ko sa kaligayahang nadama sa lahat ng ginawa mo sa akin, ngunit maaming-maraming salamat sa iyo... Maaaring sa pagbabasa mo sa sulat na ito ay nasa gitna na kami ng karagatan, umiiyak dahil mami-miss ang isang kaibigan na syang nagbigay sa akin ng panibagong buhay, lakas, at pag-asa. Ngunit alam kong panandalian lamang ito. At alam ko rin na umaasa ka na kakayanin kong harapin ang lahat ng pagsubok, at tuluyang baguhin ang takbo ng aking buhay. Kakayanin nating dalawa ito, Mike. At pangako ko, hindi kita bibiguin... Salamat sa pagdating ng isang Mike sa buhay ko. Salamat sa lahat ng mga payo at lakas na ibinibigay. Salamat sa mga kasiyahan. Salamat sa pagmamahal. Salamat sa pagmulat mo sa isip ko. Salamat sa pagbigay mo ng pag-asa. Salamat sa pagiging 'guhit' mo sa buhay ko na syang nagsilbing tulay para tahakin ko ang mga pangarap. Salamat sa yo... Ilang buwan lang at magkikita na naman ulit tayo, Mike. Kaya't wag kang malungkot at darating din ang araw na yan. Sa pagdating ng araw na yan, makikita mo ang isang Jerry na puno ng pag-asa at kahandaang humarap sa mga pagsubok sa buhay. Mag-ingat ka palagi sa sarili, mo tol. Mami-miss kita, sobra... Hanggang sa muli. Ang iyong kaibigan, Jerry.PS. Nung tinanong mo ako kung mahal kita at ang sagot ko ay hindi ko alam, nagsinungaling ako. Ang totoo nyan, MAHAL NA MAHAL KITA!"Pagkatapos kong basahin iyon, tinupi ko at idinampi isa dibdib ko. Mahigpit, pilit isiniksik sa isip na si Jerry iyon. "Nagsinungaling din ako, Jerry. Mahal na mahal din kita..."
